De lente komt dichterbij. Padden, kikkers en salamanders ontwaken massaal uit hun winterslaap! Na een paar dagen aanmodderen zal eind februari de grote amfibieëntrek starten.
Amfibieën brengen de winter meestal door aan land, verstopt onder bladeren, een houtmijt of ingegraven in een ondergrondse holte of muizengang. In het voorjaar ontwaken ze en gaan ze op pad naar hun voortplantingspoel. Doel: een partner zoeken en eitjes afzetten om het nageslacht veilig te stellen. Door het dichte Vlaamse wegennet moeten veel amfibieën tijdens die tocht een weg oversteken. Vaak eindigt zo’n tocht ‘op weg naar nieuw leven’ in een platte dood. Langs de trekroutes worden nu jaarlijks schermen geplaatst door natuurpunt en/of gemeentebesturen die de amfibieën naar ingegraven emmers leiden. In Merelbeke wordt er nu reeds 15 jaar op deze manier gewerkt. De VOC verantwoordelijke neemt al 25 jaar de taak op zich om elke trekperiode zo goed als dagelijks deze trekkende dieren over te zetten in de Liedermeersweg. Sinds 2004 coördineert Nick ook vanuit zijn gemeentelijke functie als natuur- en milieucoördinator de 3 actieplaatsen te Merelbeke waar schermen en emmers geplaatst worden. De Liedermeersweg wordt ’s avonds grondig nagekeken gewapend met een emmer en zaklamp.
Op de meeste plaatsen worden de acties door mensen van Natuurpunt (meestal vrijwilligers) uitgevoerd en gecoördineerd, samen met vele andere vrijwilligers die ’s avonds de dieren overzetten en inventariseren. De diertjes worden best ‘s ochtends zo vroeg mogelijk uit de emmers gehaald omdat de zon salamanders en andere soorten kan doen uitdrogen, vogels ermee kunnen gaan lopen, voorbijgangers ze ondanks de strenge wetgeving meenemen. We leggen daarom ook een steen of een andere schuilplaats in de emmers die de vochtigheid langer vasthoudt en koelte afgeeft. De vrijwilligers geven de gegevens tijdens de trekperiode door aan het paddenportaal van Hyla (de amfibieën –reptielenwerkgroep van natuurpunt) die vele acties in Vlaanderen organiseert en wat ondersteunt. In 2015 werden in 124 Vlaamse steden en gemeenten 239 overzetacties georganiseerd goed voor 200.000 amfibieën die levend de weg werden overgezet. In het zuiden van Merelbeke hebben we ook nog mooie populaties van de vuursalamander, kamsalamander en ten zuiden van de ringvaart zit ook nog in de meeste natuurrijke zones, de vinpootsalamander.
Er vielen in 2015 heel wat slachtoffers te betreuren, nl. 10.000 over heel Vlaanderen. Op heel wat trekroutes zijn er echter geen ‘padden rescue teams’ actief en het werkelijke aantal verkeersslachtoffers ligt dus vaak aanzienlijk hoger. Ook worden vaak de kleinere platgereden salamanders niet opgemerkt of zijn ze reeds weggenomen door andere dieren.
Doorgaans bouwt de paddentrek langzaam op met een trage start midden tot eind februari om te pieken in de eerste of tweede week van maart. Hoe de trek dit jaar zal verlopen, zal sterk worden bepaald door de weersomstandigheden.
Amfibieën zijn vooral schemerdieren. De trek vat aan rond 19:00 en stopt rond middernacht. Natuurpunt roept automobilisten op om aandacht te hebben voor de paddentrek en hun snelheid te minderen tot 30 km/u op de aangegeven plaatsen. Reden: bij lagere snelheden kunnen bestuurders overtrekkende padden gemakkelijker opmerken en ontwijken. Minstens even belangrijk: bij snelheden hoger dan 30 km sneuvelen amfibieën door het ‘aanzuigeffect’ van het voorbijrazende verkeer waarbij ze tegen de onderkant van de wagen gesmakt kunnen worden.
Op woensdagavond 16 maart kan (op voorwaarde van genoeg trek) een overzetactie plaatsvinden in de Liedermeersweg. Afspraak ter hoogte van de spoorwegtunnel (hoek Meidoornlaan). Indien er vochtig weer voorspeld wordt en het overdag minstens 10 graden is gaat deze door het VOC georganiseerde wandeling door. Vooraf inschrijven verplicht.
Als je je ten laatste op 10/03 op voc.merelbeke@vogelbescherming.be inschrijft, krijg je 2 dagen voor de activiteit een telefoontje of mailtje.
Breng gerust een zaklamp en laarzen mee, maar laat huisdieren thuis.